Odkąd wynaleziono fotografię, ludzie utrwalają swoje wizerunki oraz obrazy otaczającego ich świata. Zdjęcia portretowe są zapisem chwili i doskonałymi pamiątkami dla przyszłych pokoleń. Aby osiągać sukces w fotografii portretowej, trzeba opanować kilka umiejętności. O powodzeniu decydują m.in. odpowiednie oświetlenie, możliwość zbliżenia się do obiektu, szybka praca aparatu oraz dobór najlepszej technologii do danego zadania. Wybór obiektywu i eksperymenty z ogniskową nadają fotografii czasem wyrafinowanego smaku.
W odróżnieniu od zdjęcia do dowodu tożsamości czy prawa jazdy, które obrazują wyłącznie wygląd człowieka, fotografia portretowa pokazuje także inne cechy, m.in. charakter, osobowość, nastrój, samopoczucie. Aby opanować tę umiejętność, trzeba wiedzieć, jak fotografować ludzką twarz oraz łatwo nawiązywać kontakt, aby fotografowane osoby czuły się swobodnie.
Ogniskowa 35 mm
Są różne rodzaje portretu: psychologiczny, artystyczny, plenerowy, naturalny, pozowany, zawodowy, amatorski czy reporterski. Podział ten jest jednak w znacznej mierze umowny, gdyż doświadczeni fotografowie wyodrębniają na własny użytek dodatkowe rodzaje portretu, a inne łączą.
Znani fotograficy radzą, aby przede wszystkim odpowiednio dostosować ustawienia, jeśli chcesz uchwycić dobrze naświetlone, szczegółowe obrazy ludzi. Nie ma jednak uniwersalnego przepisu, jak to zrobić. Idealne ustawienia zawsze zależą od sytuacji, Aby uzyskać zadawalające rezultaty, trzeba pamiętać o co najmniej kilku podstawowych zasadach.
Istnieje wiele obiektywów przeznaczonych do konkretnych zadań. Podstawowy ma soczewkę o stałej ogniskowej, co wymusza robienie zdjęć z tą samą ogniskową bez przybliżania i powiększania. Obiektywy stałoogniskowe oferują zwykle lepszą ostrość i jakość obrazu w porównaniu do obiektywów z zoomem. Dzięki prostszej konstrukcji optycznej obiektywy stałoogniskowe mogą minimalizować zniekształcenia.
Dzięki ogniskowej wyrażanej w milimetrach możesz zmieniać kąt widzenia obiektywu. Jest to odległość pomiędzy ogniskiem układu optycznego a punktem głównym układu optycznego. Stała ogniskowa obiektywu 35 mm zapewnia pole widzenia charakterystyczne dla ludzkiego oka. To podstawowy element zestawu obiektywów, który jest wystarczająco szeroki, by wykonywać tradycyjne portrety z małych odległości.
Ogniskowa 50 mm
Ogniskowa ma bezpośredni wpływ na wygląd zdjęć portretowych. Krótsze ogniskowe dają szeroki kąt widzenia, podczas gdy dłuższe oferują węższy kadr, bardziej skupiony na szczegółach twarzy. Im większa odległość, tym większe przybliżenie. Im krótsza ogniskowa, tym szerszy kąt widzenia.
Za standardowy uważa się obiektyw o ogniskowej 50 mm, co oznacza kąt widzenia w granicach 45 stopni. Fotograficy wyróżniają kilka kluczowych typów obiektywów 50 mm. Najpopularniejszymi są obiektywy stałoogniskowe z różnymi parametrami światłosiły – od podstawowych f/1.8 po profesjonalne f/1.4 czy nawet f/1.2. Każdy typ obiektywu 50 mm na matrycy APS-C ma swoje unikalne zastosowanie. Modele o niższej światłosile sprawdzą się w fotografii plenerowej, podczas gdy obiektywy o szerokiej przysłonie są idealne do zdjęć w słabym świetle. Profesjonaliści cenią modele, które oferują ostre odwzorowanie i piękne rozmycie tła znane jako efekt bokeh.
Pełna klatka
Ogromny wpływ na jakość zdjęć ma matryca. Dużą popularnością cieszy się tzw. pełna klatka, czyli matryca o wymiarach odpowiadających klasycznej kliszy fotograficznej 35 mm. Największą zaletą pełnej klatki jest zdolność do rejestrowania większej ilości światła. Aparat lepiej sobie radzi w słabym oświetleniu, przez co zdjęcia charakteryzują się naturalnym odwzorowaniem kolorów i większą ilością detali.
Dodatkową korzyścią jest łatwiejsze uzyskanie płytkiej głębi ostrości. Dzięki temu pełna klatka jest szczególnie ceniona przez fotografów portretowych, krajobrazowych oraz ślubnych. Pełna klatka znajduje zastosowanie wszędzie tam, gdzie liczy się najlepsza jakość obrazu. Fotografia portretowa korzysta z możliwości uzyskania efektownego rozmycia tła i zachowania naturalnych proporcji twarzy.
Ogniskowa 85 mm
Podstawową zasadą fotografii portretowej w plenerze jest zastosowanie obiektywu dłuższego niż 50 mm. Fotografuj z szeroko otwartą przysłoną, aby dobrze wykorzystać naturalne światło i rozmycie tła. Jeśli komponujesz portret z wieloma osobami w jednym kadrze, powinieneś użyć mniejszej przysłony, aby upewnić się, że uzyskałeś właściwą ostrość.
Obiektyw stałoogniskowy do fotografii portretowej 85 mm służy do klasycznych ujęć portretowych czy portretów kontekstowych. Pozwala przedstawić obiekt z imponującą wyrazistością dzięki wyjątkowym parametrom optycznym, które zapewniają wysoki poziom szczegółów. Umożliwia naturalne i korzystne odwzorowanie twarzy, bez zniekształceń. Np. nie ma efektu wielkiego nosa, jak przy obiektywach szerokokątnych.
Kompresja perspektywy
Ogniskowa obiektywu ma ogromny wpływ na ilość uzyskanej na zdjęciu kompresji perspektywy. Im dłuższy obiektyw, tym silniejszą kompresję można uzyskać. Kompresja perspektywy to swego rodzaju zniekształceniem obrazu, na którym przedmioty znajdujące się przed głównym punktem ostrości i za nim wydają się bliżej oraz większe niż w rzeczywistości.
Aby uzyskać efekt kompresji perspektywy, fotografuj z dystansu, który nie powoduje zniekształceń twarzy. Dłuższa ogniskowa wymusza większą odległość od modela, co jest ważne dla uzyskania naturalnego wyglądu. Ogniskowa 85 mm i większa sprawia, że tło wydaje się być bliżej i bardziej rozmyte, a postać jest odcięta od niego, co dodaje głębi i trójwymiarowości.