Do historii kinematografii weszły trzy filmy, które otrzymały rekordową liczbę jedenastu Oscarów. Również trzem filmom udało się zdobyć pięć najważniejszych Oscarów – za film, reżyserię, scenariusz, główną rolę męską i kobiecą. Najczęściej wyróżniany Oscarami aktor uzyskał trzy statuetki, a aktorka cztery. Za tą statystyką kryją się arcydzieła kina światowego, które zdobyły miliony żarliwych wyznawców i wytyczały kierunki rozwoju innym twórcom. Które warto odkurzyć i obejrzeć w wolnej chwili, nie żałując straconego czasu?
Nagroda Amerykańskiej Akademii Sztuki i Wiedzy Filmowej (Academy of Motion Picture Arts and Sciences) została ufundowana w 1927 roku, ale po raz pierwszy przyznano ją dwa lata później. Przyznawana jest w głosowaniu, w którym współcześnie uczestniczy ok. 6 tys. osób. Oscar to najbardziej prestiżowa nagroda filmowa na świecie.
Nagrody akademii filmowej
Statuetka Oscara przedstawia rycerza opierającego się na dwuręcznym mieczu, stojącego na rolce filmu posiadającej pięć szprych, z której każda symbolizuje jedną z grup zawodowych reprezentowanych w Akademii Filmowej: aktorów, scenarzystów, reżyserów, producentów i techników. Statuetka waży niespełna 4 kg i ma ok. 35 cm wysokości. Wykonana jest ze stopu cyny, antymonu i miedzi, który pokryty jest 24-karatowym złotem.
Aby film został nagrodzony, musi wcześniej otrzymać wstępną nominację członków Amerykańskiej Akademii Filmowej. Pierwsze Oscary przyznano w trzynastu kategoriach, a dziś jest ich 24, w tym najlepszy film, reżyseria, aktor, aktorka, zdjęcia, muzyka, scenariusz oryginalny i scenariusz adaptowany.
Pierwsza ceremonia wręczenia nagród odbyła się w hotelu The Hollywood Roosevelt w Los Angeles. Poprowadził ją gwiazdor kina niemego i jeden z członków założycieli Akademii Filmowej Douglas Fairbanks. Od 2002 roku ceremonia rozdania nagród odbywa się w Kodak Theatre w Hollywood, zwykle wczesną wiosną.
Na pierwszej gali Oscarów wręczono 12 statuetek, którymi uhonorowano reżyserów aktorów, reżyserów i innych przedstawicieli przemysłu filmowego za ich pracę w latach 1927-1928. Za najlepszy film uznano melodramat wojenny “Skrzydła” w reżyserii Williama A. Wellmana i Harry’ego d’Abbadiego d’Arrasta. Najlepszym aktorem został Emil Jannings, a najlepszą aktorką Janet Gaynor. Trzynastego Oscara, nagrodę honorową za całokształt twórczości, otrzymał Charlie Chaplin.
Największe dzieła filmowe w historii
W historii filmu zapisały się setki realizacji, które zdobyły największą światową widownię, zarobiły krocie na rozpowszechnianiu, jako przełomowe wskazywały trendy rozwoju przemysłu filmowego czy otrzymały rekordową ilość Oscarów. Nie wszystkie te kryteria idą w parze, a często bez nagrody amerykańskiej akademii filmowej pozostają obrazy, które przez krytykę i widownię uznawane są za genialne.
Do takich realizacji, które nie otrzymały nagrody w kategorii najlepszy film należą m.in. „Chłopcy z ferajny” (1990) w reżyserii Martina Scorsese z Robertem De Niro, Joe Pesci i Ray’em Liotta lub „Pulp Fiction” (1994) w reżyserii Quentina Tarantino. Rozczarowani mogą być twórcy legendarnego „Taksówkarza” (1976) Martina Scorsese z Robertem De Niro, Jodie Foster, Cybill Shepherd i Harvey’em Keitelem czy „Bonnie and Clyde” (1967) Arthura Penna z rolami Faye Dunaway i Warrena Beatty.
Najbardziej znane filmy nagrodzone Oscarem
Rekordową liczbę jedenastu Oscarów zdobyły trzy filmy i są to bez wątpienia produkcje wszech czasów. Obraz „Władca pierścieni: Powrót króla” (2004) zdobył tyle samo statuetek, ile miał nominacji. Ostatnia część trylogii Petera Jacksona na podstawie powieści J.R.R. Tolkiena otrzymała nagrody za najlepszy film, najlepszą reżyserię, najlepszy scenariusz adaptowany oraz wszystkie wyróżnienia w kategoriach technicznych.
Tyle samo statuetek otrzymali również twórcy melodramatu rozgrywającego się na tonącym transatlantyku. Film Jamesa Camerona „Titanic” doceniono głównie za walory techniczne, a nagród nie otrzymali odtwórcy głównych ról – Leonardo di Caprio i Kate Winslet. Jedenaście statuetek na dwanaście nominacji uzyskał też „Ben Hur” w reżyserii Williama Wylera, gdzie Charlton Heston gra niewolnika w starożytnym Rzymie.
Również trzem filmom udało się zdobyć pięć najważniejszych Oscarów (film, reżyseria, scenariusz, główna rola męska i kobieca). Były to „Ich noce” (1934) w reżyserii Franka Capry, „Lot nad kukułczym gniazdem” (1975) Miloša Formana oraz „Milczenie owiec” (1991) zrealizowane przez Jonathana Demme.
Filmy oscarowe warte obejrzenia
Aż dziesięcioma statuetkami nagrodzono „West Side Story” (1961), film muzyczny, który przenosi historie Romea i Julii w realia wojny gangów w latach 60. w USA. Mało kto pamięta, że aż dziewięć Oscarów na dwanaście nominacji otrzymał „Angielski pacjent” (1996) z przekonującą rolą Juliette Binoche. Tyle samo statuetek otrzymał „Ostatni cesarz” Bernarda Bertolucciego z 1987.
W TOP 10 filmów nagrodzonych Oscarem (w kategorii za najlepszy film) naszym zdaniem powinny znaleźć się ponadto „Bunt na Bounty” (1936) z Clarkiem Gable w roli głównej, „Przeminęło z wiatrem” (1940) z Vivien Leigh i Clarkiem Gable, „Amerykanin w Paryżu” (1952) z Gene Kelly, „Most na rzece Kwai” (1958), „My Fair Lady” (1965) z Audrey Hepburn, „Nocny kowboj” (1970), „Lot nad kukułczym gniazdem”(1976), „Łowca jeleni” (1979), „Sprawa Kramerów” (1980) z Meryl Streep i Dustinem Hoffmanem, „Ostatni cesarz” (1988) czy „Titanic” (1998).
Oscarowe filmy Netflix
Dużą część z nagrodzonych realizacji można obejrzeć na platformie Netflix. Poza wyżej wymienionymi polecamy „Szczęki” (1975)w reż. Stevena Spielberga, „Pożegnanie z Afryką” (1985) z Maryl Streep, „Zapach kobiety” (1992) z Al Pacino, „Ciekawy przypadek Benjamina Buttona” (2008) z Bradem Pittem czy „Manchester by the Sea” (2016) z Casey Affleck.