W jaki sposób zabezpieczyć markę swojej firmy? Czy niezastrzeżona nazwa korzysta z jakiejkolwiek ochrony? Narosło wokół tego zagadnienia wiele mitów. Można spotkać się z opinią, że tylko zarejestrowany znak towarowy jest chroniony. Nie jest to prawda. Brak rejestracji nie oznacza całkowitego wyłączenia spod prawa. Są jednak zasadnicze różnice między stopniem ochrony znaku zarejestrowanego i niezarejestrowanego.
Niezarejestrowany znak słabiej chroniony?
Jeśli nie zdecydowałeś się jeszcze na zarejestrowanie firmowego oznaczenia w Urzędzie Patentowym, zastanawiasz się pewnie, czy korzystasz z jakiejkolwiek ochrony. Nasz porządek prawny przewiduje pewne bezpłatne rozwiązania skierowane właśnie do takich przedsiębiorców, jak Ty. Na straży porządku w obrocie gospodarczym stoi m.in.:
- Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji oraz
- Kodeks Cywilny.
Praktyka pokazuje jednak, że stopień tej ochrony często jest minimalny a przez to dalece niewystarczający. Gdy dochodzi do sporu, postępowanie dowodowe jest bardzo trudne, a rozstrzygniecie sądu może okazać się dla Ciebie krzywdzące. Różnice pomiędzy ochroną bez rejestracji a tą wynikającą z zastrzeżonego znaku towarowego dobrze widać na poniższym rysunku.
Zobacz również:
- Rodzaje znaków towarowych. To nie tylko nazwa i logo!
Kiedy niezarejestrowane znaki towarowe są chronione przez prawo?
W momencie, gdy zaczynasz wykorzystywać dane oznaczenie komercyjniie. Czyli nie wystarczy samo wymyślenie nazwy firmy a nawet jej formalny wpis do CEIDG czy KRS. Musisz zacząć działać i wystawiać faktury.
Wskazanie konkretnej daty często nastręcza wiele trudności. Często zaczynasz zdawać sobie z tego sprawę dopiero na sali sądowej. W przypadku znaków zarejestrowanych nie ma tego problemu. Jeśli cała procedura rejestrowa zakończy się pomyślnie, Twoje oznaczenie jest chronione od daty, w której złożyłeś wniosek rejestrowy.
Jak szeroki jest zasięg ochrony nazwy niezastrzeżonej?
Zasięg ochrony to kolejna różnica jaka występuje między znakiem zarejestrowanym i niezarejestrowanym. W przypadku tych pierwszych zasięg terytorialny wynika wprost ze świadectwa ochronnego. Rejestracja krajowa rozciąga się na cały obszar naszego kraju. Dzięki rejestracji unijnej, ochronisz swoje oznaczenie na całym obszarze Unii Europejskiej. Możliwa jest także rejestracja międzynarodowa w wybranych krajach spoza unii.
W przypadku oznaczeń niezarejestrowanych sprawa nie jest już tak prosta. Znak, którego używasz jest chroniony tylko na obszarze prowadzenia działalności gospodarczej (ulica, dzielnica miasta).
Oznacza to, że konkurent z drugiego końca miasta będzie mógł wykorzystywać taki sam znak do podobnych produktów i będzie to legalne. Jeśli dojdzie do sporu, ciężar dowodu spoczywa na Tobie. Musisz wykazać, że to właśnie Tobie przysługują prawa do znaku. Jest to niezwykle trudne.
Czy mogę rozporządzać niezarejestrowanym znakiem?
Los pisze różne scenariusze.
Czasami, aby wyprowadzić firmę z kryzysu trzeba sprzedać prawa do posługiwania się danym oznaczeniem albo udzielić licencji na jego używanie. Rozpoznawalna marka potrafi słono kosztować, więc może to być spory zastrzyk gotówki. Aby rozporządzać prawem do znaku, należy wykazać, że jesteśmy jego właścicielem.
W przypadku oznaczeń zarejestrowanych wystarczy okazać świadectwo ochronne. Na tej podstawie podpisuje się umowę o przeniesienie praw i dokonuje zmiany w urzędowych rejestrach. Niezarejestrowane oznaczenie może sprawiać kłopoty. Przeniesienie prawa do takiego znaku niesie za sobą ryzyko naruszenia cudzych uprawnień. Takie działanie, nawet nieświadome, wiąże się zazwyczaj z procesem sądowym, który może doprowadzić Twoją firmę do bankructwa.
Twoja marka to najcenniejsze aktywo – zadbaj o jego przyszłość
Każde firmowe oznaczenie posiada konkretną wartość materialną. Im bardziej rozpoznawalna marka, tym jest ona więcej warta. Dlatego tak ważna jest jej optymalna ochrona przed nieuczciwą konkurencją. To jednak nie wszystko.
Choć zapewne teraz jeszcze o tym nie myślisz, warto zadbać o przyszłość Twojej firmy na wypadek śmierci. Niestety niezarejestrowane znaki towarowe nie wchodzą do masy spadkowej inaczej niż z całym przedsiębiorstwem. Również pod tym względem oznaczenia zarejestrowane mają przewagę – podlegają dziedziczeniu na ogólnych zasadach.
Optymalna ochrona w sieci
W czasach, gdy całe nasze życie przeniosło się do świata wirtualnego, konieczne są również dodatkowe zabezpieczenia biznesu w sieci. Coraz więcej przedsiębiorców korzysta tylko z tej formy obrotu. Istnieją naciągacze, którzy poszukują niezarejestrowanych oznaczeń. Rejestrują je na siebie, a następnie domagają się zapłaty za zaprzestanie ich używania.
Kradzież nazwy firmy staje się obecnie coraz powszechniejsza. Tak mogą działać również osoby, które były Twoimi wspólnikami lub pracownikami. Chęć zemsty bywa czasami bardzo silna. Dobrze jest zabezpieczyć się przed takimi zdarzeniami i zarejestrować znak towarowy. Świadectwo ochronne to najmocniejszy dowód w sądzie.
Co więcej, zarejestrowane oznaczenie nie jest interesujące dla złodzieja. Twoja marka powinna być atrakcyjna tylko dla konsumentów, a nie dla oszustów.
Możliwość używania symbolu R w kółku to znak prestiżu
Kolejny powód, dla którego warto zastrzec nazwę firmy, to możliwość posługiwania się charakterystycznym znakiem R-ki w kółku.
Symbol ten wiązany jest przez konsumentów z wysoką jakością produktów i prestiżem. Nie bez przyczyny. Towarzyszy wszystkim rozpoznawalnym, światowym markom. Niestety zarezerwowany jest wyłącznie dla właścicieli zarejestrowanych znaków towarowych.
Użycie R-ki w stosunku do znaku niezastrzeżonego to wykroczenie obwarowane karą grzywny.
Czy są oznaczenia, które nie korzystają z żadnej ochrony?
Wiesz już, że nawet niezastrzeżony znak korzysta z podstawowej ochrony prawnej. Najwyższy poziom bezpieczeństwa osiągniesz jednak poprzez rejestrację znaku towarowego. Musisz wiedzieć, że postępowanie rejestrowe nie jest czystą formalnością.
Nie wszystkie oznaczenia posiadaj zdolność rejestrową. Istnieją takie grupy oznaczeń, na które Urząd Patentowy nigdy nie przyzna prawa ochronnego. Nie zawsze łatwo to ocenić samodzielnie. Dlatego też zanim zdecydujesz się wystąpić z wnioskiem rejestrowym, skorzystaj z pomocy rzecznika patentowego. Przeprowadzi on profesjonalną analizę prawną marki i oceni Twoje szanse na pomyślą rejestrację. Może okazać się, że Twój znak ma charakter opisowy lub narusza dobre obyczaje, czy też zawiera zakazane symbole. Uzyskasz wówczas wskazówki, które pomogą dostosować go do wymogów procedury rejestrowej.
To mit, że niezarejestrowana nazwa firmy nie jest chroniona przez prawo. Gdy dojdzie do sporu, szybko przekonasz się jednak, że ta podstawowa ochrona jest niewystarczająca. Jej granice czasowe i terytorialne są bardzo płynne. Ciężko na tym gruncie wykazać swoje prawa do znaku, którego używasz. Najwyższy poziom bezpieczeństwa uzyskasz poprzez rejestrację nazwy firmy w Urzędzie Patentowym. Choć w ten sposób nie zmonopolizujesz rynku, zmienisz całkowicie zasady gry w obrocie gospodarczym. Staniesz się właścicielem swojego oznaczenia, a niepodważalnym dowodem na to będzie świadectwo ochronne.