Muchomorem czerwonym straszą nas od dzieciństwa. Żeby nie zbierać na grzybobraniu ani pod żadnym pozorem nie jeść. Ale śmiertelne zatrucia tym grzybem są bardzo rzadkie, gdyż muchomor czerwony nie powoduje długotrwałych uszkodzeń narządów wewnętrznych. Za to robi karierę jako środek prozdrowotny i kosmetyczny. W handlu dostępne są preparaty z muchomora czerwonego, w tym kremy i maści. Czym nas jeszcze zaskoczy amanita muscaria? Trudno sobie wyobrazić, jak wieloma zastosowaniami…
Muchomor czerwony jest grzybem powszechnie występującym w klimacie umiarkowanym półkuli północnej. Dorosły osobnik ma około 20 cm wysokości trzonka i tyle samo średnicy kapelusza. Kapelusz w kolorze od jaskrawoczerwonego do pomarańczowego posiada białe brodawki potocznie zwane kropkami i biały spód. Dolną część pokrywają bardzo gęsto rozstawione blaszki.
Muchomor czerwony
Czy muchomor czerwony jest trujący? Literatura wskazuje, że tak. Grzyb zawiera toksyczne substancje, takie jak muskaryna, kwas ibotenowy i muscymol. Muchomor czerwony ze względu na przyciągający wygląd zjadany bywa przypadkowo np. przez dzieci. Śmiertelne zatrucia są jednak bardzo rzadkie, gdyż nie powoduje on długotrwałych uszkodzeń narządów wewnętrznych. Podobno w historii medycyny zanotowano jeden przypadek śmiertelnego zatrucia małego dziecka, które zagubione w lesie przez dwa dni żywiło się muchomorami.
Główne objawy zatrucia po zjedzeniu muchomora czerwonego to duszności oraz silne dolegliwości pokarmowe – wymioty i biegunka. Występują także halucynacje, które dotyczą zaburzeń poczucia czasu i przestrzeni. Zmiany stanu świadomości nie utrzymują się jednak dłużej niż dobę. Antidotum jest kamfora, kawa i nalewka z piołunu.
Czy muchomor czerwony jest jadalny?
Jeśli nie jest śmiertelny, to czy muchomor czerwony jest jadalny? W literaturze i mediach trwa gorąca dyskusja na ten temat. Są ludzie, którzy gotują czerwone muchomory i żyją! Mało tego, chwalą sobie ich smak. W innych krajach naszej strefy klimatycznej jest podobnie. Rosjanie są przekonani, że dzięki amanita muscaria rośnie krzepa.
Są przekazy historyczne, wedle których krasnoarmiejcy na froncie zajadali się muchomorami czerwonymi. Można się śmiać lub nie, ale w tym przypadku sprawdza się stare powiedzenie, że co cię nie zabije, to cię wzmocni. W Polsce są osoby, które spożywają muchomora czerwonego świadomie w celu poszukiwania doznań halucynogennych.
Muchomor czerwony – właściwości lecznicze
W krajach takich, jak Rosja, Japonia, Szwajcaria, Włochy oraz niektóre kraje Skandynawii amanita muscaria jest na liście środków leczniczych. Francja posiada ją w składzie środków uspokajających i nasennych. Nalewka z muchomora czerwonego stosowana jest na bóle nerwowo-mięśniowe, rwę kulszową, bóle reumatyczne. Rekomenduje się ją jako tradycyjny środek o właściwościach przeciwbólowych, przeciwzapalnych i przeciwobrzękowych.
Według badań, ekstrakt z muchomora czerwonego ma pozytywny wpływ na skórę. Może przyspieszyć gojenie się ran i jest pomocny w przypadku niektórych schorzeń skóry. Działa nawilżająco, rewitalizuje i wzmacnia skórę. W handlu dostępne jest mazidło rozgrzewające oraz specjalistyczne mydło z ekstraktem z muchomora czerwonego przeznaczone do pielęgnacji twarzy i ciała.
Nalewka z muchomora czerwonego
Nalewki na czerwonych muchomorach nie należy spożywać doustnie, gdyż może to prowadzić do zatrucia. Toksyczny efekt wywołuje alkaloid muskaryna, której śmiertelna dawka wynosi 3-5 mg (ok. 15 średniej wielkości okazów). Nalewki stosuje się do użytku zewnętrznego. Należy jednak podkreślić, że środek ten nie jest zalecany w oficjalnym lecznictwie. Najważniejszym przeciwwskazaniem do stosowania nalewki oraz innych preparatów z czerwonego muchomora jest ciąża i karmienie piersią oraz wiek poniżej 18 lat.
Nalewka z amanita muscaria jest bardzo prosta w wykonaniu, ale trzeba postarać się o zdrowe muchomory. Grzyby myjemy, kroimy w plastry i wrzucamy do słoja. Powinny one zająć połowę objętości naczynia, które zalewamy do pełna spirytusem, a następnie odstawiamy na miesiąc. Po upływie tego czasu przelewamy przez gazę, a grzyby wyrzucamy. Można też posiekać świeże grzyby w kleik i wycisnąć sok, a następnie wymieszać z wódką w równych częściach i stosować do kompresów.
Muchomor czerwony – dawkowanie
Mimo postępującej mody na muchomora czerwonego warto zachować rozsądek i pamiętać, że to grzyb trujący. Przed jego spożywaniem przestrzegają zarówno leśnicy, jak i medycy. Dawka substancji psychoaktywnych jest w praktyce niemożliwa do przewidzenia. Lekarze ostrzegają, że w skrajnym przypadku może dojść do ciężkiego zatrucia lub silnego odurzenia skutkującego całkowitą utratą kontaktu z rzeczywistością.
Muchomor czerwony suszony
Panuje opinia, że muchomor czerwony suszony nie wywiera tak silnego działania trującego jak świeże grzyby, gdyż w trakcie suszenia kwas ibotenowy przekształca się w mniej toksyczny muscymol. Minimalną zawartość muskaryny zapewnia także dwu-trzykrotne gotowanie muchomora czerwonego przy jednoczesnym usunięciu wody po gotowaniu.