Czasami wszystko wydaje się idealne: oświetlenie, lokalizacja, garderoba, styl. Każdy element. Ale jeśli kompozycja jest niewłaściwa, zdjęcie się nie uda. Co to jest kompozycja fotograficzna i na czym polega trójpodział w fotografii? Umieszczanie tematów lub scen w ramce może wydawać się łatwe, jednak takie nie jest. Poniżej tłumaczymy podstawy kompozycji obrazu. Jeśli je opanujesz, twój przekaz będzie atrakcyjny wizualnie. Jak mawiają fotoreporterzy gazetowi, każda klatka to okładka!
Masz dobrej klasy aparat fotograficzny, ciekawe plenery oraz przyciągające wzrok modelki i modeli, robisz udane zdjęcia, ale wciąż wydaje ci się, że czegoś im brakuje? To doskonale, że nie osiadłeś na laurach i chcesz być w tym co robisz coraz lepszy. Prawdopodobnie nie wiesz, jakie są zasady kompozycji w fotografii. Zanim więc naciśniesz spust migawki po raz kolejny, sprawdź, co zrobić, aby obraz zatrzymany przez ciebie w kadrze był wyjątkowy.
Kompozycja w fotografii
Układ części składowych zdjęcia ma wpływ na to, w jaki sposób nasz mózg analizuje obraz i jakie emocje są generowane. Kompozycja pozwala opowiadać historie za pomocą obrazów, przyciągać widza, piętrzyć emocje, budować napięcie lub wprowadzać harmonię. Wiedząc czym jest kompozycja obrazu fotograficznego, przejmiesz kontrolę nad tym, co dzieje się na zdjęciu. Warto poznać proste zasady, które pomogą poprawić jakość twoich zdjęć, dzięki czemu zwiększysz ich atrakcyjność wizualną.
Rodzaje kompozycji w fotografii
Jakie są podstawy kompozycji obrazu? Jest co najmniej kilka zasad prawidłowej kompozycji. W zależności od tego, na jaki rodzaj się zdecydujemy wykonując zdjęcie, musimy zwrócić uwagę na to, w którym punkcie kadru występują tzw. mocne punkty, czyli miejsca przecięcia linii dzielących obraz. Linie te zależą od wybranego rodzaju kompozycji. Zdjęcie jest tym lepsze, im bliżej mocnego punktu znajduje się jego temat.
Kompozycja centralna w fotografii
Najbardziej popularną kompozycją jest centralna. Jest uznawana za najłatwiejszą i najbezpieczniejszą, dlatego bywa najczęściej stosowana przez osoby stawiające pierwsze kroki w fotografii. Zasada dobrze sprawdza się w fotografowaniu symetrycznych obiektów, np. architektury i żywności. Dzięki niej możemy podkreślić kształt obiektu oraz jego zalety. Powinniśmy pamiętać, aby zadbać o jednolite tło, by nie odwracać uwagi odbiorców.
Kompozycja otwarta zdjęcia
W XVIII wieku w okresie modernizmu w sztuce pojawiła się kompozycja otwarta, która stawia na kontakt z odbiorcą, prezentuje mu swoje możliwości i opcje. Kompozycja otwarta we współczesnej fotografii polega na pozostawieniu odbiorcy możliwie jak najszerszego pola do interpretacji dzieła. Fotografia ma oddziaływać na odbiorcę w taki sposób, by uruchomić jego wyobraźnię, zainspirować do mentalnego wyjścia poza ramy dzieła. Kompozycja otwarta wykracza poza formę zdjęcia, która jest ograniczona możliwościami oka.
Trójpodział fotografia
Trójpodział to sposób podziału ramek w celu utworzenia optymalnej kompozycji. Dzięki równemu podzieleniu ramki siatką dwóch równoległych linii poziomych i pionowych powstaje dziewięć pól. Aby osiągnąć równowagę i wrażenie płynności zdjęcia, umieszczamy elementy kompozycji w punktach przecięcia linii lub tam, gdzie linie dzielą zdjęcie na segmenty. Zapewnia to ciekawsze zdjęcia niż umieszczenie tematu w centrum.
W miejscach przecięć linii powstają cztery mocne punkty i w tych miejscach lub w ich pobliżu najlepiej umieścić temat zdjęcia. Zasada trójpodziału sprawdza się w każdym rodzaju fotografii. Zwraca uwagę na to, co ważne jest na zdjęciu i przyciąga wzrok widza. Wiele aparatów fotograficznych jest wyposażonych w funkcję wyświetlania linii trójpodziału, co ułatwia komponowanie obrazu w czasie fotografowania.
Definiując zasady fotografii, uznani fotograficy wskazują ponadto na kompozycję głębinową, w której najważniejszy obiekt umieszczamy najbliżej obiektywu, a kolejne punkty coraz dalej. Przysłaniając przysłonę, wydobywamy z tła to, co najważniejsze, dzięki czemu widz ma wrażenie wielowymiarowości. Dzięki kompozycji liniowej wzrok odbiorcy będzie krążył po kadrze według określonej koncepcji. Przechodzimy z punktu do punktu, które umieszczone są wzdłuż linii prowadzących wzrok do centralnego punktu. W ten sposób na zdjęciu widać dynamikę.
Kompozycja kadru
Dzięki odpowiedniej kompozycji możemy tak prezentować plany, aby widz miał wrażenie odbioru obrazu w trójwymiarze. Np. nadając zdjęciu perspektywę złożoną z trzech planów, budujemy głębię obrazu. Perspektywa daje nieograniczone możliwości dowolnego kadrowania zdjęć, które czasem zaburza porządek tego, co fotograf widzi przed sobą. Dlatego doświadczeni fotograficy podpowiadają początkującym, aby podczas robienia zdjęcia np. położyli się na ziemi, by uzyskać ciekawy kadr.
Uchwycenie wielu elementów w jednym kadrze jest trudne. Dlatego aby uniknąć chaosu, kompozycyjnego, początkujący powinni skupić się na jednym obiekcie. Jeden efektowny obiekt skadrowany w ciekawy sposób może okazać się o wiele wdzięczniejszym tematem zdjęcia niż przypadkowy zestaw barw i obiektów. Atrakcyjność kadru może podnieść naturalne obramowanie, które zamyka kompozycję z jednym centralnym obiektem. Może to być np. portal drzwi czy drzewa rosnące po obu stronach kadru.