To nie jest tak, że wystarczy wycelować obiektyw i nacisnąć spust. Wykonywanie fotografii portretowej nie jest czynnością prostą, o czym doskonale wiedzą profesjonalni fotograficy. Najpierw znajdź odpowiedni obiekt i kompozycję, a później dobre światło. Jeśli dopiero zaczynasz fotografować ludzi, nie oczekuj od siebie zbyt wiele. Warto, abyś przeczytał ten artykuł zanim okaże się, że straciłeś niepowtarzalną okazję utrwalenia wizerunku osoby, której już nigdy nie zobaczysz.
Sztuka portretowania sięga czasów starożytnych. Przez kilka tysięcy lat artyści doskonalili ją w rzeźbie i malarstwie, o czym przekonujemy się dziś w muzeach. Obecnie najbardziej popularny jest portret fotograficzny. Widzimy to na każdym kroku: w albumach, czasopismach, na ulicznych billboardach. Aparat fotograficzny stał się na tyle powszechnym sprzętem, że utrwalamy obrazy ludzi nawet w formie miniatur nagrobnych.
Rodzaje fotografii portretowej
We współczesnej teorii fotografii wyróżniamy takie rodzaje portretu, jak psychologiczny, artystyczny, plenerowy, naturalny, pozowany, zawodowy, amatorski czy reporterski. Podział ten jest jednak w znacznej mierze umowny, gdyż doświadczeni fotografowie wyodrębniają na własny użytek dodatkowe rodzaje portretu, a inne łączą. Przykładem tego ostatniego jest fotografia komercyjna, która najczęściej nie ma wiele wspólnego z prawdą.
W erze komputerów prawie wszystko jest możliwe. W dawnych czasach retusz robiono ołówkiem i pędzelkiem bezpośrednio na negatywie, a dziś dzięki elektronice wystarczy umiejętność obsługi programów, aby zmienić portretowaną osobę nie do poznania. Przesyłane przez PR-owców do gazet wizerunki ich klientów są często zmanipulowane i tylko tzw. paparazzi zawdzięczamy możliwość oglądania sławnych ludzi tak, jak naprawdę wyglądają.
Fotografia portretowa zasady
Jak fotografować ludzi? Doświadczeni fotograficy radzą, abyś przede wszystkim odpowiednio dostosował ustawienia, jeśli chcesz uchwycić dobrze naświetlone, szczegółowe obrazy ludzi. Nie ma jednak uniwersalnego przepisu, jak to zrobić. Idealne ustawienia zawsze zależą od sytuacji, Aby uzyskać zadawalające rezultaty, trzeba pamiętać o co najmniej kilku podstawowych zasadach.
Jeśli chcesz uzyskać płaski obraz, upewnij się, że używasz odpowiednio długiego obiektywu. Szeroki kąt zniekształci rzeczy i zmusi fotografa do zbliżenia się do ludzi, przez co twarz osoby wygląda często na rozciągniętą i zbyt dużą. Niekiedy fotograficy preferują krótki lub średni teleobiektyw nazywany portretowym: 85-150 mm na pełnej klatce, a 50-100 mm w aparacie z matrycą APS-C.
Aby uzyskać najlepszą konfigurację, rób zdjęcia z poziomu oczu fotografowanej osoby lub nieco wyżej. Kąt na poziomie oczu zapobiegnie zniekształceniom perspektywy i stworzy intymne połączenie między obiektem a widzem. Jeśli fotografujesz z dołu, będziesz patrzeć na nos modela, a on będzie zerkał w dół. To może powodować podwójny podbródek. Jeśli fotografujesz z góry, możesz subtelnie wyszczuplić fotografowaną osobę, podkreślając jej oczy i twarz. Taki kąt widzenia może jednak sprawić, że osoba będzie wyglądać na małą.
Fotografia portretowa w naturalnym świetle
Jeśli korzystasz z naturalnego światła, wybierz najniższe ISO, na jakie możesz sobie pozwolić. Jeśli pracujesz w jasnym świetle, ISO 100 to dobry punkt wyjścia. Jeśli w cieniu lub późnym wieczorem, ISO 400 jest świetną opcją. Fotografowanie w pomieszczeniach może wymagać zwiększenia czułości ISO do 800 i wyżej.
Jeżeli używasz silnego sztucznego światła, np. lampy błyskowej lub stroboskopu studyjnego, ustaw ISO na 100. W przypadku, gdy przesuniesz fotografowaną osobę nawet o kilka metrów, światło może całkowicie się zmienić. Zmiana kąta, pod jakim fotografujemy, stworzy zupełnie inną perspektywę i tło, zmieniając tym samym ogólną równowagę kompozycji i światła.
Fotografia portretowa w plenerze
Podstawową zasadą fotografii portretowej w plenerze jest zastosowanie obiektywu dłuższego niż 50 mm. Fotografuj z szeroko otwartą przysłoną, aby dobrze wykorzystać naturalne światło i rozmycie tła. Nigdy nie używaj ustawień automatycznych. Trzeba jednak pamiętać, że ustawienia będą się różnić w zależności od tego, na jakie zdjęcia się decydujesz, od warunków oświetlenia i stylu wizualnego. Jeśli komponujesz ujęcie z wieloma osobami w jednym kadrze, powinieneś użyć mniejszej przysłony, aby upewnić się, że uzyskałeś właściwą ostrość.
Fotografia portretowa studyjna
Sprzęt do fotografowania w studio jest obecnie cenowo w miarę dostępny. Coraz częściej w przystępnej cenie można kupić również dobre oświetlenie. Znaczącym wydatkiem w kosztorysie sesji jest cena wynajęcia studia, która zależy od jego wielkości, terminu i usług dodatkowych, np. kosztów wynajmu sprzętu oświetleniowego. Ale studyjna fotografia portretowa nie musi oznaczać pracy w studio, gdyż współczesna technika pozwala na wykorzystywanie świateł studyjnych również w plenerze.
Fotografia portretowa artystyczna
Fotografia artystyczna bywa nazywana fotografiką. Wykorzystuje wszystkie możliwości fotografii, aby działać na zmysły i pobudzić odbiorcę. Portrety artystyczne są środkiem wyrazu twórcy, który korzystając z możliwości swojego sprzętu i różnych technik fotografowania, kreuje obraz niczym w przeszłości malarze czy rzeźbiarze.
Fotografia artystyczna daje artystom okazję do rozwijania pomysłów i wyrażania siebie. Przed przystąpieniem do tworzenia fotografii artystycznej warto skorzystać z wiedzy zawodowców i docenić prace powstałe w tym gatunku sztuki. Jeżeli opanujecie wszystkie opisane wyżej zasady, fotografia portretowa bez tajemnic stanie się dla was faktem.