Gry komputerowe sprzed lat przeżywają drugą młodość. W czasach, których nie mogą pamiętać współcześni sympatycy gamingu, komputery były wielkimi maszynami zamkniętymi w ośrodkach badawczych. Nie było wyświetlaczy, a nośnikiem programów były dziurkowane taśmy. Zatem kiedy powstała pierwsza gra komputerowa? Wielu ekspertów uważa, że był to Spacewar!, ale równie wielu nie potrafi jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Czy wiesz, że pierwsza polska gra komputerowa została zapisana na kasecie magnetofonowej, która wciąż zacinała się?
O tytuł pierwszej gry komputerowej na świecie ubiega się kilka produkcji. Przedmiotem sporu między ekspertami jest… definicja komputera. Bez komputera nie mogłaby wszak zaistnieć jakakolwiek gra komputerowa. Po II wojnie światowej istniało kilka prototypów, które były wielkimi maszynami w ośrodkach badawczych. Zbudowano je do skomplikowanych obliczeń, a nośnikiem programów były dziurkowane taśmy, które odczytywano niczym książkę. Wtedy nie było jeszcze monitorów!
Pierwsza gra komputerowa
Zdaniem części ekspertów, pierwszą grę komputerową na świecie wymyślili w 1948 roku Thomas T. Goldsmith Jr. i Eastle Ray Mann pod nazwą „Cathode-Ray Tube Amusement Device”. Był to prosty symulator lotu rakiety balistycznej, w którym operator zarządzał obiektem (prędkością oraz kierunkiem) przez manipulowanie pokrętłami. Nie trzeba dodawać, że nie były to czynności proste i intuicyjne jak to jest we współczesnych grach komputerowych.
Z dzisiejszego punktu widzenia to epokowe urządzenie nie było komputerem, gdyż nie korzystało z żadnego programu. Rezultaty jego pracy podziwiało się na oscyloskopie. Ze względu na astronomiczne koszty produkcji oraz badań urządzenie w ogóle nie weszło do produkcji masowej. Było tylko pojedynczym egzemplarzem skonstruowanym na potrzeby armii USA, a nie w celach rozrywkowych. Projekt porzucono, ale w następnych latach wykorzystano dorobek jego twórców w innych przedsięwzięciach.
Pierwsza gra komputerowa na świecie
W 1952 brytyjski informatyk Sandy Douglas z Mathematical Laboratory Uniwersytetu Cambridge opracował „Noughts and Crosses”, czyli grę w… kółko i krzyżyk. Program znany szerzej pod nazwą OXO działał na maszynie, którą można było zaprogramować, a więc spełniającej definicję komputera. Zasadniczym elementem projektu była możliwość interakcji człowieka z urządzeniem. Projekt nie wszedł do masowej produkcji, podobnie jak elektroniczne „Warcaby” Christophera Strachey czy „Tennis for Two”, symulacja tenisa stołowego na bazie oscyloskopu.
Za pierwszą grę komputerową wielu ekspertów uważa Spacewar!, opracowaną przez Steve Russella wspólnie z Petem Sampsonem, Danem Edwardsem oraz J. Martinem Graetzem. Końcowa wersja projektu ukazała się w maju 1962 i przeznaczona była na komputer DEC PDP-1. Areną gry był kosmos, gdzie poruszały się dwa statki kosmiczne, które strzelały do siebie nawzajem z torped. Do kontrolowania rakiet służyły dwa przyciski i pokrętło. Przegrywał ten gracz, który został zestrzelony przez przeciwnika lub zbyt mocno zbliżył się do… słońca. Był to sprzęt wyprodukowany w zaledwie 50 egzemplarzach, przy czym sztuka kosztowała 120 tys. USD. Prawdziwy boom na gry komputerowy zaczął się dopiero wraz z wypuszczeniem na rynek dostępnych na każdą kieszeń zestawów komputerowych.
Pierwsza polska gra komputerowa
Takich problemów nie ma już odpowiedzią na pytanie, kiedy powstała pierwsza gra komputerowa w Polsce produkowana na masową skalę (stworzona w 1962 na komputerze Odra 1003 gra logiczna Marienbad nigdy nie została rozpowszechniona). Jej twórcą był Marcin Borkowski, student chemii na Uniwersytecie Warszawskim, który na studiach otrzymał wyjątkową jak na tamte czasy możliwość pisania programów naukowych na komputerze. Co więcej, w 1985 roku dostał od ojca prezent ślubny w postaci pewnej kwoty w dolarach, za którą kupił w Wielkiej Brytanii komputer ZX Spectrum.
Inspirując się książką „Głowa Kasandry” Marka Baranieckiego, rok później opracował grę komputerową „Puszka Pandory”. Zadaniem gracza było uratowanie świata przez unieszkodliwienie systemu rakietowego zagrażającego ludzkości. Czytając informacje na ekranie, gracz mógł wybrać, co dalej robić. Była to tekstowa gra przygodowa, która została zapisana na kasecie magnetofonowej.
Pierwszą polską w pełni tekstową grą RPG była „Otchłań” wymyślona przez dwóch nastolatków, gdzie gracze wcielali się w rolę fikcyjnych postaci. Do dziś gra ma ogromną rzeszę fanów na całym świecie. Natomiast pierwsza gra komputerowa 3D zatytułowana „Battlezone” została wydana w 1980 roku, a od 1983 była dostępna w wersji na konsolę Atari 2600. Gracz kierował czołgiem za pomocą joysticków, zaś jego zadaniem było strzelanie do innych czołgów poruszających się na ekranie i poza nim.
Pierwszy polski znaczek gra komputerowa
Bohaterem pierwszego polskiego znaczka poświęconego grze komputerowej był słynny pogromca potworów wiedźmin Geralt z Rivii, postać stworzona przez Andrzeja Sapkowskiego. Projekt znaczka i koperty FDC przygotował producent serii gier „Wiedźmin”, a wydała go Poczta Polska jako formę promocji współczesnej kultury oraz wspieranie polskiego biznesu.
Pierwszy polski znaczek poświęcony grze komputerowej wydrukowano techniką rotograwiurową na papierze fluorescencyjnym w formacie 31,25 x 39,5 mm w nakładzie 180 tys. sztuk.