Na początku bagatelizujemy problem, przekonując siebie, że lampka wina jeszcze nikomu nie zaszkodziła. Przecież alkohol piją prawie wszyscy! Przy rodzinnym obiedzie, w restauracji, podczas imprezy towarzyskiej czy firmowej. Wszędzie! Ale często bywa, że niewinny nawyk przekształca się w uzależnienie, które z biegiem czasu rujnuje życie wszystkim dookoła. Gdzie jest ta cienka czerwona linia, której nie można przekroczyć? Po której stronie stoisz?
WHO (Światowa Organizacja Zdrowia) szacuje, że każdego roku spożycie alkoholu przyczynia się do zgonu 3 mln osób. Aż 40 proc. osób pijących alkohol miało co najmniej jeden epizod intensywnego picia w miesiącu. Spożycie przyczynia się do przedwczesnych śmierci w grupie wiekowej 15-49 lat, a u wszystkich osób nadużywających alkoholu jest czynnikiem chorobotwórczym.
Pierwsze objawy uzależnienia od alkoholu
Na początku alkohol stanowi dobry sposób na odprężenie się i stres, a lampka wina czy piwa stają się atrakcyjnym sposobem spędzenia wieczoru z bliskimi. Jednak potencjalny alkoholik coraz częściej szuka okazji, aby wypić. Alkohol zaczyna być dla niego antidotum na poprawę humoru, dodaje mu pewności siebie.
W kolejnej fazie zaczyna sięgać po coraz większe ilości alkoholu, a także rozpoczyna picie w samotności. Później pije potajemnie, co prowadzi do luk pamięciowych. Pojawią się wyrzuty sumienia, gdyż alkoholik zaczyna dostrzegać, że pije za dużo, ale nie dopuszcza do swojej świadomości, że ma problem i usprawiedliwia swoje zachowanie.
Jakie są objawy uzależnienia od alkoholu?
Alkoholizm jest przewlekłą, nieuleczalną chorobą śmiertelną, przy czym osoba chora mimo objawów chorobowych długo nie zdaje sobie sprawy, że na nią cierpi. Jeśli potrafisz zatrzymać się na jednym kieliszku lub sobie odmówić, to zapewne nie masz powodu do niepokoju. Jeśli jednak nie umiesz odmówić lub łamiesz obietnicę nie picia, powinieneś się zastanowić czy nie warto zasięgnąć porady specjalisty.
Im szybciej zauważymy symptomy uzależnienia, tym szybciej będziemy mogli zacząć walczyć z postępującą chorobą i jej smutnym skutkom. Osoby chore maskują problem, usiłując przekonać siebie i najbliższych, że ich nie dotyczy. Jeśli ulegniemy tej presji, problem może być zauważony dopiero w zaawansowanej fazie alkoholizmu. Wyjście z fazy zakłamania ma ogromny wpływ na wytrwanie w trzeźwości.
Uzależnienie od alkoholu – objawy fizyczne
W terapii uzależnień uważa się, że mamy do czynienia z alkoholikiem, jeśli zachodzą następujące okoliczności:
- odczuwanie silnej potrzeby wypicia alkoholu, gdyż jego brak przynosi duży dyskomfort.
- brak kontroli na wypijanymi ilościami alkoholu, nieumiejętność zakończenia.
- koncentrowanie całej uwagi na alkoholu, zaniedbywanie obowiązków, hobby.
- zwiększona tolerancja na alkohol.
- stany depresyjne, których przyczyną lub skutkiem jest nadużywanie alkoholu. Regularne spożywanie alkoholu skutkuje obniżonym nastrojem.
- na skutek ograniczenia lub zaprzestania picia pojawiają się drgawki, biegunka, wymioty, skoki ciśnienia, uczucie napięcia, nadwrażliwość na bodźce.
- dezorientacja, brak świadomości np. co do dnia tygodnia czy luki w pamięci, które alkoholik wypełnia wymyślonymi przez siebie opowieściami.
Objawy uzależnienia od alkoholu według ICD-10
W Polsce stosuje się kryteria diagnostyczne zgodnie z Międzynarodową Statystyczną Klasyfikacją Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10. Na ostateczne rozpoznanie uzależnienia pozwala identyfikacja trzech lub więcej następujących objawów występujących łącznie przez pewien czas w ciągu ostatniego roku. Są to:
- Silne pragnienie lub poczucie przymusu picia („głód alkoholowy”).
- Upośledzona zdolność kontrolowania zachowań związanych z piciem (trudności w unikaniu rozpoczęcia picia, trudności w zakończeniu picia do wcześniej założonego poziomu, nieskuteczność wysiłków zmierzających do zmniejszenia lub kontrolowania picia).
- Fizjologiczne objawy zespołu abstynencyjnego, gdy picie alkoholu jest ograniczane lub przerywane (drżenie mięśniowe, nadciśnienie tętnicze, nudności, wymioty, biegunki, bezsenność, rozszerzenie źrenic, wysuszenie śluzówek, wzmożona potliwość, zaburzenia snu, niepokój, drażliwość, lęki, padaczka poalkoholowa, omamy wzrokowe lub słuchowe, majaczenie drżenie) albo używanie alkoholu lub pokrewnie działającej substancji (np. leków) w celu złagodzenia ww. objawów, uwolnienia się od nich lub uniknięcia ich.
- Zmieniona (najczęściej zwiększona) tolerancja alkoholu (ta sama dawka alkoholu nie przynosi oczekiwanego efektu) potrzeba spożycia większych dawek dla wywołania oczekiwanego efektu.
- Z powodu picia alkoholu narastające zaniedbywanie alternatywnych źródeł przyjemności lub zainteresowań, zwiększona ilość czasu przeznaczona na zdobywanie alkoholu lub jego picie bądź uwolnienia się od następstw jego działania.
- Uporczywe picie alkoholu mimo oczywistych dowodów występowania szkodliwych następstw picia.
Objawy uzależnienia od alkoholu – test
Popularny kwestionariusz służący do wykrywania problemów z alkoholem składa się z dziesięciu pytań dotyczących częstości i ilości pitego alkoholu oraz skutków spożycia.
- Jak często pijesz alkohol?
- Ile porcji alkoholu wypijasz przy jednym piciu?
- Czy czujesz się winny lub wstydzisz się z powodu swojego picia?
- Czy kiedykolwiek zapominałeś, co działo się w czasie picia?
- Czy kiedykolwiek twoje picie wpływała na twoją pracę lub obowiązki domowe?
- Czy kiedykolwiek miałaś problemy z pamięcią po spożyciu alkoholu?
- Czy kiedykolwiek próbowałeś ograniczyć ilość wypijanego alkoholu?
- Czy kiedykolwiek czułeś potrzebę wypicia alkoholu rano, aby złagodzić kaca lub uspokoić nerwy?
- Czy kiedykolwiek miałaś problemy z alkoholem w pracy, szkole lub na studiach?
- Czy kiedykolwiek miałaś problemy z prawem w związku z alkoholem?
Na każde z tych pytań można uzyskać pięć punktów, czyli łącznie 50 pkt. Wynik powyżej 8 pkt. sugeruje, że jesteś alkoholikiem.